< Digitale Schriftkunde

Bild | Kommentar | Entzifferung | Transkription | Text-Bild-Verknüpfung | Schreiberhände
StA Amberg, Kloster Waldsassen Urkunden 1
Kommentar
StA Amberg, Kloster Waldsassen Urkunden 1
Bestätigung der Waldsassener Klostergründung, 1132

Archivaliengattung: Urkunde
Schwierigkeitsgrad: mittel
Bischof Heinrich von Regensburg beurkundet die Gründung eines Mönchsklosters durch Markgraf Diepold auf dessen Grund und Boden.

Die Bischofsurkunden des hohen Mittelalter bieten nicht selten graphische und formale Eigenheiten, so auch hier: Dass der Urkundentext in der unteren Hälfte um das durchgedrückte Wachssiegel herumgeschrieben ist, ist so selten zu sehen.

Die Schrift entspricht einer diplomatischen Minuskel. Innerhalb der in Elongata geschriebenen Textteile kommen zwei Versionen für N(Textzitat) vor: in IN(Textzitat) und in NOMINE(Textzitat). Letzteres entspringt vermutlich einer unzialen Schrift. Der Schreiber benutzt zwei verschiedene et(Textzitat)-Kürzungen. Die Buchstaben c(Textzitat) und t(Textzitat) sind graphisch kaum zu unterscheiden und werden praktisch austauschbar verwendet - ein nicht selten anzutreffendes Merkmal mittelalterlicher lateinischer Schriften, das jedoch regelmäßig für Schwierigkeiten bei der Transkription sorgt.

Entzifferung

(Absatz Beginn)
IN NOMINE S(AN)C(T)Ę eT INDIUIDUĘ TRINITATIS HEINRICUS DEI GRATIA RATISBONENSIS EP(ISCOPU)C. Si pauperu(m) xp(ist)i ardua(m) humilitate(m) (et) diuitem paup(er)tate(m) temporali p(ro)uidentia fouem(us) atq(ue) conmunim(us). id nob(is) ęt(er)nę remunerationis
sup(er)effluente(m) fructu(m) fenerari n(on) dubitam(us). P(ro)inde notum facim(us) om(n)ib(us) xp(ist)i fidelib(us). p(re)sentib(us) atq(ue) futuris. qualit(er) marchio Diebald(us) in ep(iscop)atu n(ost)ro, in p(ro)prio fundo suo. in loco, q(u)i Waltsassen dicit(ur) p(ro) remedio animę suę. (et) uxoris.
liberor(um) ac parentu(m) suor(um) cella(m) monachor(um) de ordine cisterciensiu(m) fundauit. eiq(ue) de p(re)diis (et) facultatib(us) suis iuxta inspiratione(m) diuina(m) contulit. (et) om(ni)a simul beato Petro. (et) eccl(esi)ę ratisbonensi. nichil dominii. nichil
potestatis. nichil iuris sibi aut suis retinens. libera plenaria atq(ue) legitima donatione c(on)tradidit. Ipsu(m) uidelicet locu(m) in q(ua)a)  cella c(on)structa e(st). uilla(s) brunne vrovwenruth. sloppan. cu(m) campis. pratis. pascuis. siluis. aq(u)is.
aquaru(m)q(ue) decursib(us). molendinis. piscationib(us). exitib(us) (et) reditib(us). uiis (et) inuiis. cultis (et) incultis. quesitis (et) inq(u)irendis. cu(m) omni utilitate. (et) potestate ea scil(icet) ratione ut nec ipse marchio. nec quisqua(m) heredu(m) aut
successor(um) ipsi(us). aduocatię u(e)l alicui(us) iuris potestatem in ipso loco. u(e)l in omnib(us) p(er)tinentiis eius habeant Post hanc traditione(m) rogatu abbatis (et) fratru(m). q(ui)a hoc cellę co(m)moditas (et) utilitas poscebat cu(m)
assensu cleri n(ost)ri. uilla(m) vrovwenruth cu(m) iure suo marchioni reddidim(us). (et) quinq(ue) alias uillas cellę conterminas. Berhtoldisruth. duas uillas. Netsdal. Paphenruth. duas uillas. cu(m) toto iure (et)
]om(n)ib(us) appendiciis suis sollemni atq(ue) legitimo concambio recepim(us). Hui(us) rei testes s(un)t. dom[i]n(us) Gerard(us) cardinalis. Engilfrid(us) abbas. s(an)c(t)i Emmera(m)mi. Gotescalcus abb(as). de Weltenburg. Hagano p(re)positus.
Engilbert(us). decan(us). Heinric(us) archidiacon(us). Rovdp(er)t(us). archidiac(onus). Altmannus. capellan(us). Heinric(us). capell(anus). Gebehard(us). comes de Sulzbach. Otto comes palatin(us). (et) Otto fili(us) ei(us). Otto p(re)fectus urbis. (et)
10 Heinric(us). fili(us) ei(us). Fridericus aduocat(us) Gebehard(us) de Steine Ovdalricus. de Scovenburg. Ovdalric(us). de Steine (et) Chovnrad(us) frat(er) ei(us). Bertold(us) de Suarzinburg.
11 Berhtold(us). de Scamhobet (et) Riwin. frat(er) ei(us). Erkenb(er)t(us). de Altindorf. ministeriales ep(iscop)i. O%vdalric(us). uicedom(i)n(us). (et) Sigehard(us) frat(er) ei(us). Chovnrad(us). Covno.
12 ministeriales marchionis. Reginbodo. Riwin. Gotefrid(us). Adalb(er)t(us). Oddo. (et) alii multi.
13 Et ut hęc traditio (et) cambitio certior ac firmior p(er)petuis maneat temporib(us). hanc ei(us) cartam. sigilli n(ost)ri impressione munim(us).
14 (et) ne q(u)is in p(er)petuu(m) p(re)dicto loco uiolentia(m) u(e)l fraudem qua(m)lib(et). in aliq(u)o facere p(re)sumat ex parte d(e)i patris om(n)ipotentis. (et) filii. (et)
15 sp(iritu)s s(an)c(t)i. (et) ex auctoritate ap(osto)lor(um) Petri. (et) Pauli sub anathemate p(er)petuo int(er)dicimus. (Absatz Ende)

          
    a) Die Kürzung wird mit qua(Textzitat) aufgelöst, grammatikalisch korrekt wäre aber quo.